علي

امربه معروف ونهي از منكر از ديدگاه امام علي (ع) قسمت دوّم

گفتار چهارم ـ مراتب امر به معروف و نهي از منكر
از ديدگاه امام علي عليه‌السلام، فريضه‌ي امر به معروف و نهي از منكر سه مرتبه دارد:

1) مرتبه قلبي؛

2) مرتبه‌ي لساني(زباني)؛

3) مرتبه يدي(دستي و عملي).

اين تقسيم‌بندي در كتاب‌هاي فقهي علماي اسلام نيز رايج گشته و تمامي فقها به هنگام بحث از اين فريضه، آن را به سه مرتبه به شرح فوق تقسيم مي‌نمايند. هر يك از مراتب مذكور خود داراي مراحلي است كه آمر و ناهي با رعايت اليسر فلا‌عسر(از ساده به سخت) بايد امر و نهي نمايند. در اينجا ابتدا روايت‌هايي از آن حضرت را در اين‌ خصوص مي‌آوريم، آنگاه در خصوص پايين‌ترين مرتبه يعني مرتبه‌ي قبلي كه حداقل مراتب است، بحث مستقلي خواهيم داشت.

الف ـ مراتب سه‌گانه‌ي امر به معروف و نهي از منكر:
1) «و آنكر المنكر بيدك و لسانك و باين من فعله بحهد:[48] با دست و زبانت نهي از منكر كن و با تمام وجود از كسي كه مرتكب آن مي‌شود، دوري نما». مراتب سه‌گانه‌ي امر و نهي در اين روايت از مشكل به آسان(دست، زبان، قلب) بيان گرديده است. دوري جستن از فرد گناهكار يكي از مراحل مرتبه‌ي قلبي است كه در اين روايت به عنوان حداقل اقدامي كه انسان بايد در مقابل مرتكب منكر انجام دهد، ذكر گرديده است.

2) «ايها المؤمنون انه من رأي عدواناً يعمل به و منكراً يدعي اليه فانكره فقد سلم و بر‌ئ، و من انكره بلسانه فقد أجر و هو افضل من صاحبه، و من انكره بالسيف لتكون كلمه‌الله هي العيا و كلمه الظالمين هي السفلي فذلك الذي اصاب سبيل الهدي و قام علي الطريق و نور في قلبه اليقين:[49] اي مؤمنان، هرگاه كسي ديد كه به دشمني و نافرماني حق عمل مي‌شود و منكري رواج مي‌يابد و آن را قلباً انكار نمايد و از آن بيزاري جويد، راه به سلامت برده و از گناه تبرئه مي‌شود. هركس آن را با زبان نيز انكار كرده و با آن به مخالفت برخيزد، اجر و پاداش نيز دريافت داشته و چنين كسي از قبلي بهتر است. هركس آن را به وسيله شمشير انكار و با آن مبارزه نمايد و كاري كند كه جبهه‌ي حق و كلمه‌الله متعالي شود و جبهه‌ي ناحق و جانب ظالمان پست و خوار گردد، او راه هدايت را پيدا كرده بر راه مستقيم و راست قرار گرفته و يقين را در قلبش شكوفا ساخته است». حضرت در اينجا ضمن اين‌كه نهي از منكر را در سه مرتبه‌ي عملي مي‌داند، ارزش و اهميت هر يك را نيز ياد‌آور مي‌شود كه مرتبه‌ي لساني را از مرتبه‌ي قلبي و مرتبه يدي را از مرتبه‌ي زباني بالاتر اعلام مي‌كند. عمل در حد مرتبه‌ي قلبي باعث مي‌شود كه انسان خود را سالم نگه داشته و مرتكب گناه نگردد. در مرحله‌ي زباني، آمر و ناهي، اجر و پاداش نيز مي‌گيرد و در مرحله پاياني بالاترين پاداش را كه عبارت از هدايت به راه راست و حركت در آن طريق است، نصيب خود مي‌گرداند.

براي مشاهده متن كامل، روي ادامه مطلب كليك كنيد!!!

دلايل عقلي امر به معروف ونهي از منكر:

فصل دوم:

وجوب عقلي:
در وجوب عقلي امر به معروف و نهي از منكر، ميان علما اختلاف است. از سيدمرتضي و علامه حلّي و حلبي و نصيرالدين طوسي و كركي هم حكايت شده كه وجوب، فقط سمعي[نقلي] است؛ بلكه «مختلف» اين قول را به اكثر علما نسبت مي‌دهد و «سرائر» آن را به تمامي متكلمان و فقيهان ژرف‌انديش منسوب مي‌كند.

نظرات فقها:
در برابر اينان شيخ طوسي در «اقتصاد» مي‌نويسد: «به نظر من، ديدگاه بهتر آن است كه امر به معروف و نهي از منكر، عقلاً واجب‌اند به دليل قاعده لطف. براي وجوب كافي نيست به استحقاق ثواب و عذاب علم داشته باشيم؛ زيرا اگر بگوييم علم به استحقاق ثواب و عذاب كفايت مي‌كند و هر دليلي، زياده بر آن، در حكم مستحب است و واجب نيست، لازم مي‌آيد كه امامت واجب نباشد، پس شايسته‌تر آن است كه امر و نهي به دليل عقل واجب باشد.»[53] شهيد اول در «دروس» مي‌گويد: «مدرك وجوب امر به معروف و نهي از منكر، عقل و نقل است و وجوب آنها بر خداي متعال، بدين معنا نيست كه اثر امر و نهي حاصل آيد؛ زيرا اجباري در كار نيست[كه اختيار را از بندگان بگيرد].»[54] كاشف الغطا در «كشف الغطا» مي‌نويسد: «امر و نهي راجح هستند، در جايگاه وجوب، واجب‌اند و در موقعيت استحباب، مستحب، با تمامي شرايطي كه خواهد آمد، به دليل عقل؛ زيرا در باب شكر منعم و ياري خداوند و تقويت دين و شرع مبين مؤثرند؛ نيز به دليل شرع...»[55] شهيد اول و ثاني در «لمعه» و «شرح» آن مي‌گويند كه امر به معروف و نهي از منكر عقلاً و نقلاً واجب‌اند.[56]

براي مشاهده متن كامل روي ادامه مطلب كليك كنيد!!!!

مقام معظم رهبري،حضرت امام خامنه اي (مدظله و العالي):

 شهادت دُر گرانبهائيست كه بعد از جنگ به هر كسي نميدهند!!!!

 ياران چه غريبانه رفتند از اين خانه.....هم سوخته شمع ما،هم سوخته پروانه 

شهيد راه نظم وامنيت، 

شهيد والامقام : استوار دوم محمد علي دولت آبادي اولين شهيد گشت پليس110

« آن روزها دروازه اي براي شهادت داشتيم و حال معبري تنگ، هنوز براي شهيد شدن فرصت

هست، دل را بايد پاك كرد!  »

براي مشاهده عكس ها ومطالب، روي ادامه مطلب كليك كنيد!!!!