دلايل عقلي امر به معروف ونهي از منكر:
فصل دوم:
وجوب عقلي:
در وجوب عقلي امر به معروف و نهي از منكر، ميان علما اختلاف است. از سيدمرتضي و علامه حلّي و حلبي و نصيرالدين طوسي و كركي هم حكايت شده كه وجوب، فقط سمعي[نقلي] است؛ بلكه «مختلف» اين قول را به اكثر علما نسبت ميدهد و «سرائر» آن را به تمامي متكلمان و فقيهان ژرفانديش منسوب ميكند.
نظرات فقها:
در برابر اينان شيخ طوسي در «اقتصاد» مينويسد: «به نظر من، ديدگاه بهتر آن است كه امر به معروف و نهي از منكر، عقلاً واجباند به دليل قاعده لطف. براي وجوب كافي نيست به استحقاق ثواب و عذاب علم داشته باشيم؛ زيرا اگر بگوييم علم به استحقاق ثواب و عذاب كفايت ميكند و هر دليلي، زياده بر آن، در حكم مستحب است و واجب نيست، لازم ميآيد كه امامت واجب نباشد، پس شايستهتر آن است كه امر و نهي به دليل عقل واجب باشد.»[53] شهيد اول در «دروس» ميگويد: «مدرك وجوب امر به معروف و نهي از منكر، عقل و نقل است و وجوب آنها بر خداي متعال، بدين معنا نيست كه اثر امر و نهي حاصل آيد؛ زيرا اجباري در كار نيست[كه اختيار را از بندگان بگيرد].»[54] كاشف الغطا در «كشف الغطا» مينويسد: «امر و نهي راجح هستند، در جايگاه وجوب، واجباند و در موقعيت استحباب، مستحب، با تمامي شرايطي كه خواهد آمد، به دليل عقل؛ زيرا در باب شكر منعم و ياري خداوند و تقويت دين و شرع مبين مؤثرند؛ نيز به دليل شرع...»[55] شهيد اول و ثاني در «لمعه» و «شرح» آن ميگويند كه امر به معروف و نهي از منكر عقلاً و نقلاً واجباند.[56]
براي مشاهده متن كامل روي ادامه مطلب كليك كنيد!!!!